Chocola, een gezond tussendoortje of toch niet?

Voornamelijk vrouwen zijn gek op chocola. Dit zou zogezegd liggen aan de hormonen. De achtbaan van genot en schuldgevoel is ook zeker bekend onder ons vrouwen die wel van een stukje (of meer) chocola houden. Er wordt veel over gezegd op internet en andere media. Zo zou chocola onze slechte bui kunnen opbeuren en helpt het tegen liefdesverdriet door stofjes die ons gelukkig doen voelen. ‘Cacao is een antioxidant en helpt tegen veroudering‘ komen we zelfs op het internet tegen. Het lijkt bijna te mooi om waar te zijn. Een zak M&M’s of een kinderbueno na een vervelende dag op je werk en de dag is weer goed. Omdat ik zelf ook een grote chocoladefan ben, heb ik wat informatie opgezocht over chocola. Voor alle chocoladeliefhebbers: ga er even voor zitten en neem er een lekker stukje chocola bij!

Chocola, het voedsel van de goden

In 1753 noemde de arts Carl Linnaeus de cacaoboom (Theobroma cacao) het voedsel van de goden. De gezonde eigenschappen die aan chocola worden toegeschreven, kunnen worden gevonden in de cacao die de chocola bevat. Alhoewel de cacaoboon meerdere gezonde eigenschappen heeft zoals proteïnes, vezels en mineralen, komt het belangrijkste positieve effect toch door de polyfenolen.

Polyfenolen, de waarde ervan

Uit onderzoek is gebleken dat cacao de hoogste waarde polyfenolen bevat. Duur woord, maar simpel gezegd zijn dit chemische verbindingen die kunnen worden gevonden in planten. Een polyphenol bestaat uit tanninen, fenylpropanoïden en flavonoïden. Er zijn al vele onderzoeken naar gedaan, maar tot op dit moment is nog niet helemaal duidelijk welke processen er concreet voor zorgen dat cacao zo’n positieve invloed heeft. De onderzoeken die er tot nu toe zijn hebben wel aangetoond dat de flavonoïden in cacao een bescherming bieden voor het vaatsystem, een anti-oxidante werking hebben en het immuunsysteem stimuleren. In Groot-Brittanië is een onderzoek gehouden onder 100.000 mensen om te kijken of chocolaconsumptie daadwerkelijk goede eigenschappen bezit. Uit het onderzoek bleek dat mensen die regelmatig chocolade nuttigden 37% minder kans op een cardiovasculaire aandoeningen dan mensen die nauwelijks chocola eten. Ook verkleinde de consumptie van chocolade de kans op een beroerte met 29%. De kans op diabetes nam af met 31%.

Cacao en het effect op hart- en bloedvaten

Het effect van cacao op de bloedvaten werd voor het eerst ontdekt bij de Kuna stam. De inwoners van deze stam hadden een lagere bloeddruk dan de overige stammen die binnenlands woonden, met het grote verschil dat zij ruime hoeveelheden cacao binnenkregen. Uit iets meer recente experimenten is gebleken dat de cacao in donkere chocola flavonoïden bevat die hiervoor verantwoordelijk is. Wanneer je een uitgebalanceerd dieet volgt (voldoende vitaminen, mineralen, vezels, vetten, koolhydraten en eiwitten) kan het regelmatig consumeren van cacao een positieve invloed hebben op het vaatstelsel. De polyfenolen zorgen ervoor dat de bloeddruk verlaagt, de insulinegevoeligheid verbeterd en de glucose tolerantie normaliseert.

Chocola als anti-oxidanten

Voordat we chocola als anti-oxidant benoemen, is het handig even te begrijpen wat een anti-oxidant precies is. Het lichaam verbruikt energie bij lichamelijke processen waardoor er ook schadelijke stoffen vrijkomen. Dit worden vrije radicalen genoemd. Dit zijn deeltjes (atomen) die op zoek gaan naar een ontbrekend stofje (elektron) wat zij missen. Hiervoor gaan ze op zoek naar een gezonde cel, die op zijn beurt beschadigt of ontregeld raakt. De meeste effecten van deze oxidatie processen kunnen worden gezien aan lichamelijke veroudering en schade aan de bindweefsels. Anti-oxidanten kunnen hierbij helpen. Deze deeltjes kunnen het missende stofje afgeven aan de vrije radicaal, waardoor deze de gezonde cellen niet hoeft aan te vallen. Omdat het lichaam niet kan voorzien in een voldoende aantal vrije radicalen is het noodzakelijk deze via de voeding binnen te krijgen. En laat cacao nou eens goed in deze behoefte voorzien!

Cacao als anti-verouderingsmiddel

De polyfenolen in de cacao stimuleren de aanmaak van stoffen in het lichaam om de radicalen onschadelijk te maken en deactiveren zelf de werking van vrije radicalen. De antioxidante werking van cacao flavonoïden zijn de afgelopen jaren vaker onderzocht. Zo kwam er bijvoorbeeld uit de experimenten dat een groep met 100 g donkere chocolade in staat was om het bloedplasma minder te laten oxideren. Dit betekent dat 100 g chocola al voor een verschil in oxidatie werkt (dus als anti-oxidant werkt). Alleen donkere chocola bezit dit vermogen, melkchocolade had een minder interessant effect en witte chocola had dit effect helemaal niet. Chocola kan ook beter niet met melk gegeten worden, want dit neemt namelijk het vermogen deels weg. De melkproteïnes binden zich met de flavonoïden van cacao, waardoor zij hun werk niet goed kunnen uitvoeren.

Chocola als anti-depressiva

Experimenten die bij de Kuna Indianen in Panama zijn uitgevoerd laten zien dat er een lager percentage van hersenaandoeningen zijn (9.66 vs. 12.17 aandoeningen/100.000 personen) in de stam in vergelijking met de inwoners van het binnenland. Na alle andere mogelijke oorzaken hiervoor uitgesloten te hebben, concludeerde het onderzoek dat cacao flavonoïden een beschermende werking kunnen hebben op tal van verschillende hersenaandoeningen zoals zoals beroerte, depressie, dementie, migraine of een hersentumor.

Positieve effecten

Vaak hebben mensen met overgewicht last van hart- en bloedvatenziekten en insulineresistentie. Als zij een laag suiker gehalte moeten aanhouden in het dieet zijn cacaoproducten een prima optie. Omdat cacao de bloeddruk verlaagt, de insulinegevoeligheid verbetert en de glucose tolerantie normaliseert kan dit een positieve invloed hebben op het klachtenbeeld. Er moet natuurlijk wel een keerzijde worden getekend aan het nuttigen van chocola. Chocola bevat ook veel suiker, calorieën en vetten. Chocola moet wel met mate gegeten worden en is natuurlijk geen wondermiddel, toch kunnen we voortaan (mits het een goed stukje chocola is) met een minder groot schuldgevoel genieten :) Wil je van de positieve effecten van chocola genieten kies dan voor extra pure chocola waarbij minimaal 70% cacao in zit. Het beste is om voor biologische fairtrade chocola te kiezen. Kijk voor ons lekkere chocolade pudding recept om alvast te beginnen met het genieten van de smaak en de gezonde eigenschappen!